Потрага по идентитет во услови на неолиберализам (1) | okno.mk

Потрага по идентитет во услови на неолиберализам (1) | okno.mk

Ако ги земеме предвид последиците на неолиберализмот од психолошка гледна точка, не би било претерано да се каже дека неолиберализмот нè претвора во конкурентни поединци. Ако последново го поврзете со економската меритократија, тогаш на индивидуално ниво создадавате систем на победници и губитници. Во таков бинарен систем малку фали за да упаднете во анксиозност и депресија. Општо земено, сето тоа нè прави несреќни бидејќи сме социјални животни; се развиваме во групи, и имаме потреба од другиот. Формирањето стабилни групи води до пораст на чувствата кои имаат суштинско значење: лојалноста и доверба, вербата во авторитет, солидарноста... Историски, овој вид чувства биле претежно присутни меѓу роднински групи, но со тек на времето тие проникнуваат и на работното место. Индустриската револуција направи повеќето од нас да сме зависни од економијата, а како последица од тоа, економијата преку своите влијание врз групите ја одредува единката и нејзиното / неговото чувство за идентитет.

... Современиот менаџмент цели кон краткорочни профити, исто како што и нашите политичари размислуваат само во рамките на еден изборен период. Тоа значи дека краткорочните флуктуации на берзите имаат ист ефект врз економијата каков што анкетите за популарност имаат во политиката: брзи и драстични интервенции во функција на „пазарот“. Нема да помине долго време пред континуитетот и стабилноста да станат непристојни зборови, т.е. зборови кои укажуваат на нешто непожелно. На ниво на единката ова буди чувство на несигурност и истоштеност. Новата порака гласи дека секој треба постојано да напредува. Секое интервју за оценување треба да резултира со повисоки цели и зголемена ефикасност, а посебно важна е забраната да се остане на претходното ниво. Ова објаснува зошто таквата економија не може да негува искуство и знаење – таквите вредности предизвикуваат стагнација и отпор кон промени.Наместо искуството и знаењето, акцентот се става врз таканаречените способности, иновацијата и гламурот (т.е. атрактивноста) во функција на котација на берзите.  

...`Комбинацијата помеѓу стремежот кон краткорочни профити и опаѓачкото вреднување на знаењето и искуството резултира со исчезнување на врските кои ги држат групите взаемно поврзани - лојалноста и солидарноста.

... Кога недостасува вертикална лојалност помеѓу горе и долу, набргу почнува да исчезнува и хоризонталната солидарност. Постојаниот стремеж кон брз профит подразбира отфрлање на сè што стои на патот. Како резултат на тоа, секому се заканува да биде прогласен за излишен – секогаш постои некој кој е подобар, побрз и поевтин. Во еден ваков дискурс е неизбежно колегите меѓусебно да станат ривали, а солидарноста да се претвори во луксуз што никој не може да си го дозволи. На политичката сцена, градењето заедничка партиска програма е веќе дел од минатото. И таму главните непријатели се бараат во сопствените редови.

Следниот чекор води кон исчезнување на лојалноста и солидарноста и на ниво на најмалата група, т.е., семејството. Нашиот современ љубовен живот е навистина чуден... подобро да се биде флексибилен, зашто во секој момент може да се најде нов и веројатно подобар производ, т.е. нов партнер. Секако, секогаш постои некој кој е подобар, побрз и поевтин.

Дополнително, постојаните оценувања на ефикасноста и евалуациите на работното место доведуваат до опаѓање на автономијата во делувањето и зголемена зависност од екстерни и често променливи норми. Овие процеси резултираат со она што социологот Ричард Сенет вешто го нарекува инфантилизација на работниците.Возрасни луѓе сè почесто покажуваат изблици на детски темперамент, изразуваат љубомора заради тривијалности, кажуваат ситни лаги, мамат, се воодушевуваат од неуспехот на другите и негуваат чувства на одмазда.

Билансот од сето тоа е повеќе од песимистички. Целата ситуација е проследена со сеприсутен замор, хроничен недостиг на време, и најважно, чувство на загуба. За разлика од субјектот од претходниот дискурс (иако секогаш со отуѓувачки идентитет), современиот субјект е опседнат со основни прашања: Кој сум јас? Во однос на кого сум јас? Веќе не знаеме ни кому да се обратиме со прашањата!

... Прашањето со кое се соочуваме во моментот е на кој начин да ја замениме неопходната функција на авторитетот. Во мојата следна книга, која се темели врз филозофијата на Жак Лакан и Хана Арент, предвидувам дека пирамидалниот патријархален авторитет ќе го замениме со хоризонтален авторитет на големиот брат.

КОМЕНТАР:
Интересна интерпретация на съвремието и изобщо на социиума. В началото не успях да видя връзката между посочените теории и изводите; последните може да се изведат и без основата на тези теории. Една част от изводите е са новост - виж "Шок от бъдещето" на Алвин Тофлър от 80-те.